Przypomnijmy, że kostnienie może zachodzić na dwóch różnych podłożach: błoniastym (np. kości czaszki) albo chrzęstnym (kości długie, kręgi, żebra).
Zobaczmy, jak zmienia się model chrzęstny kości kończyny górnej u zarodka w ciągu 3 miesiąca ciąży (który pokrywa się z 7-11 tyg. życia płodowego):
OBRAZ KOŃCZYNY GÓRNEJ NA POCZĄTKU 7. TYGODNIA ROZWOJU (44. DZIEŃ)
MODEL CHRZĘSTNY KOŚCI KOŃCZYNY GÓRNEJ POD KONIEC 7. TYGODNIA ROZWOJU (48. DZIEŃ)
MODEL CHRZĘSTNY KOŚCI KOŃCZYNY GÓRNEJ NA KONIEC 8. TYGODNIA ROZWOJU (56. DZIEŃ)
Co potem?
7-12 tydz.: zaczyna się kostnienie- wyżej zobrazowanych- chrzęstnych prekursorów kości kończyn.
Do 12 tyg. pierwotne centra kostnienia pojawiają się prawie we wszystkich kościach kończyn.
Z innego punktu widzenia…
W 7 tygodniu kończyny zaczynają inicjować odruchy wzdrygnięcia całego ciała. Pojawia się chrzęstne rusztowanie dla obręczy barkowej i miednicznej. Kończyny górne obracają się o 90 stopni bocznie , a kończyny dolne o 90 stopni dośrodkowo.
Rozwój kończyny górnej zawsze nieco wyprzedza rozwój kończyny dolnej.
W 7-8 tygodniu pojawiają się ruchy rączek i nóżek –pokazuje to, że zaczęły funkcjonować ruchowe drogi nerwowe na poziomie rdzenia kręgowego. Na koniec 8 tygodnia palce są oddzielone w dłoni i stopie.
Większość 9-tygodniowych zarodków potrafi powoli przybliżyć do twarzy rączkę. W 10 tygodniu życia porusza palcami.
Z punktu widzenia USG…
W pierwszym trymestrze zarodek podejmuje takie aktywności jak: ssanie, czkanie, przeciąganie się, ziewanie, przełykanie, chwytanie.